Vier plooien die men niet zomaar glad strijkt
Deze publicatie houdt het simpel. Het overloopt onwillekeurig de trendlijnen van de voorbije en komende weken aan de hand van 4 actuele thema's.
1. Inflatie en rentevoeten in de EU en de V.S.
2. China en de Goudkoorts
3. De Start van het gevechtseizoen
4. Europese EV productie
Inflatie en rentevoeten in de EU en de V.S.
In de US publiceert de Bureau of Labor Statistics de inflatiecijfers. Dat bureau is een agentschap van het Ministerie van Arbeid (Department of Labor). De tegenvallende cijfers voor maart 2024 duwden de S&P meteen 500 punten lager. Jamie Dimon, de CEO van JPMorgan, bereidt de markten voor op intrestvoeten tot 8% en maakt zich zorgen over een mogelijke stagflatie. Dat is de bizarre situatie waarin recessie en hoge inflatie hand in hand gaan.
De cijfers zijn wat ze waard zijn. Noch de CPI en evenmin de PPP (purchase price parity) geven ten volle het ware verlies aan koopkracht bij de middenklasse weer.
Commentatoren - vaak aandoenlijk overoptimistisch, noemen de Amerikaanse economie, “a strong economy, make no mistake, backed by debt and overburdened by credit card loans.”
Diezelfde commentatoren gaan ervan uit dat de FED tegen juni van dit jaar de rente optrekt naar 5% of meer. Hoewel, tot de presidentverkiezingen verandert er wellicht niets, afgezien van overmacht, black swans of geopolitieke schokken.
En hetzelfde geldt voor onze Belgische en Europese verkiezingen. Binnen de Eurozone loopt de vraag naar bank kredieten terug, vooral in Duitsland. De ECB omschrijft het zelf als, “Demand for loans from firms declined substantially, contrary to banks’ expectations of a recovery.“
Zowel de Belgische als Amerikaanse staatsschuld zullen ons, aan de hand van twee totaal verschillende scenario’s, demonstreren wat de gevolgen zijn van langdurige fiscale onverantwoordelijkheid. De staatsschuld van beide landen is nu voorbij de 120% van BNP gegaan, waardoor iedere getaxeerde euro of dollar een veel lager rendement voor de belastingbetaler oplevert dan wanneer die ratio beneden de 90% wordt gehouden. De V.S. financiert haar deficieten door staatsobligaties (t-bills) uit te geven met steeds korte looptijden. De meest recente veilingen van Amerikaanse 10y en 30y obligaties waren respectievelijk slecht en bedroevend, wat de vrees voor een mogelijke schuldencrisis bij de Amerikaanse overheid bevestigt.
In dit land kijken we naar ‘een curatele’ die naar Grieks model het bestuur en beheer van de natie overdraagt aan technocraten van het IMF. Omdat de dollar een reservemunt is en nog steeds ‘s werelds belangrijkste handelsmunt, heeft Washington de keuze. Zal men ervoor kiezen om de economie drijvende te houden en de dollar te vernietigen? Of kiest men voor het tegendeel? Redt men de munt en offert men zo de economie op?
Diezelfde vraag stelt men zich ook in Japan. De Yen blijft ontwaarden tegenover de dollar, waardoor een verleiding tot carry-trade ontstaat. Tot overmaat van ramp blijft het rendement van de 10y Japanese Government Bond (JGB) verder oplopen. De markten geven nu aan dat als de BOJ (Bank of Japan) de rente niet aanzienlijk verhoogt, de yen zal instorten. Dat vooruitzicht wordt versterkt wanneer zou blijken dat ook de FED zich genoodzaakt ziet haar rente te verhogen.
China en de goudkoorts
Het is wellicht cultureel gebonden. Als het goed gaat, dan vergaart de bemiddelde Chinees en gemiddelde Indiër goud en zilver, als een ‘store of value’. Doet de economie het wat minder en zijn de vooruitzichten onzeker, dan zoeken diezelfde Indiërs en Chinezen veiligheid in… ook in goud en zilver. En naarmate de koopkracht van deze 2,7 miljard inwoners stijgt, naarmate de industriële toepassingen van deze metalen wereldwijd toeneemt en naarmate centrale banken hun Amerikaanse staatsobligaties verder blijven inruilen voor fysiek goud, staat er geen rem op de vraag naar goud en zilver. Maar wat is het werkelijk mechanisme achter de Chinese goudkoorts? Wat is de monetaire strategie?
China boekt nu reeds 30 jaar op rij formidabele handelsoverschotten die het opstapelt in dollars. Ook de gewone man in de straat en de kleine belegger ziet zijn koopkracht en spaargelden stijgen. De Chinese vraag naar goud doet de goudprijs in Yuan nog sneller stijgen dan in dollars. En hetzelfde geldt voor de prijzen van alle andere grondstoffen, energie en commodities. Ook daarvoor moet China relatief goedkopere dollars blijven aankopen waarmee het na conversie beduidend minder grondstoffen, goud of petroleum koopt. Dan bestaat het gevaar dat de Yuan op termijn onderuit glijdt en de Chinese economie ten prooi valt aan haar eigen handelsoverschot.
Dit was de realiteit in een wereld waar olie en commodities exclusief geprijsd werden in dollars. Maar die tijd is voorbij. Al deze goederen worden inmiddels ook in Yuan geprijsd en verhandeld. En dit verandert de spelregels ingrijpend.
Goud mag dan nog steeds goedkoper zijn in Dollars dan in Yuan, het impliceert tegelijk dat men met eenzelfde kilogram goud meer petroleum koopt in Shanghai, dan in New York. En kapitaal is mobiel. En goud is de zuiverste vorm van kapitaal en goud vloeit nu onstuitbaar richting China, waar men voor diezelfde hoeveelheid goud nu plots ook méér zink, meer koper, bauxiet, lithium, katoen, graan, melkpoeder of aardolie koopt. De gevolgen laten zich raden : de goudvoorraden van de Londense LBMA worden leeggezogen, de Londense ETF tonnages slinken, Zwitserse smelterijen exporteren het gros van hun output naar China. Het gaat maar door,… tot wanneer ook de goudprijs niet langer in Londen of New York wordt ingesteld, maar wel in Shanghai. En op dat cruciale punt lijken we inmiddels te zijn aanbeland. De prijs-arbitrage die de Shanghai Gold Exchange hanteert om fysiek goud naar zich toe te trekken, toont ons de vastberadenheid waarmee China zich vandaag monetair immuniseert voor de schokken die zich aankondigen.
Deze wisselwerking en dit vernieuwde evenwicht tussen olie, goud en commodities maakt China tot de ‘price-fixer’ in de goudmarkt, waarmee Peking tegelijk een valutacrisis vermijdt, waarmee het niet langer grote dollar reserves moet aanhouden en waarmee het de volledige controle behoudt over het afboeken van haar handelsoverschotten. Die macht heeft China verworven door het opbouwen van formidabele goudreserves. En hoe meer goud in de Chinese economie en in de Chinese geldmarkt terecht komt, des te meer stijgt de goudprijs, die op haar beurt de Dollar onder druk zet, waardoor de vrees voor dollarinflatie verder toeneemt, waardoor China nu meer dan ooit de intrestvoeten van de FED beïnvloedt.
Sinds januari is de goudprijs met zowat 15% gestegen. Zilver werd zo’n 20% duurder. De handelsvolumes op de Comex blijven hoog, al duwen stijgende prijzen het handelsvolume nog steeds naar beneden, wat aangeeft dat de stijgende prijzen niet het gevolg zijn van toegenomen speculatieve activiteit.
De start van het gevechtseizoen
Pas wanneer de lentezon de Afghaanse bergpassen in het Panjshir-gebergte ijsvrij maakte, hernam de Noordelijke Alliantie haar gewapend verzet tegen de Taliban in Kabul. Oorlogsvoering is seizoensgebonden. Ook in Oekraïne. De wegen en velden zijn nu ijsvrij, maar de ondergrond is te drassig en te nat voor gemechaniseerde oorlogsvoering en manoeuvres van loodzware pantsers. Zij zakken weg in de Oekraïense zwarte aarde. Pas wanneer de zomerhitte het overtollige water naar de Dnjepr heeft geleid, wordt het voor iedereen duidelijk hoeveel weerwerk de Oekraïense strijdkrachten nog bieden om de Russische platwals te vertragen. Een rollende machine die alles op haar weg opzij duwt bij gebrek aan weerstand, strategie, manschappen, leiding en munitie. Het Kremlin lijkt een eindoffensief te hebben ingezet. Na weken van raketinslagen, honderden kilometers diep in het Russische binnenland, heeft president Putin aangekondigd dat de ‘Speciale Militaire Operatie’ van weleer voorbij is en nu wordt ingeruild voor ‘oorlog’. President Zelensky staat weldra voor een moeilijke keuze. Vlucht hij naar zijn villa in Toscane of naar zijn resort in Florida?
Ook in Jemen, Iran, Palestina en Libanon gaat het gevechtsseizoen van start. Zowel de winter als de Ramadan zijn nu voorbij. De Ramadan symboliseert niet alleen zelfbeheersing en spiritualiteit, maar ook een tijd van reflectie, gebed en mededogen.
In Teheran heeft men nu ruim de tijd gehad om een geschikt antwoord te formuleren op de Israëlische schending van de internationale rechtsregels. Oorlog voeren, valse vlag operaties uitvoeren, het etnische zuiveren van territoria, verboden munitie inzetten,… dat zijn oorlogsmisdaden van alle tijden en vele regimes maken zich eraan schuldig. Maar met het bombarderen van het Iraanse consulaat in Damascus, is Tel Aviv een stap verder gegaan. Teheran heeft opties en mogelijkheden. Met 2,9 miljoen vaten per dag controleert het een grote hoeveelheid aardolie waarvan onze wereldeconomie zo afhankelijk is. Het controleert de Straat van Hormuz waarlangs 30% van alle aardolie wordt verscheept en het heeft goed bewapende proxies in Libanon, Syrië en Jemen. Inmiddels is Iran ook lid van de BRICS, waardoor het nu impliciet wordt geruggesteund. En niet alleen gesteund door de andere BRICS-leden China, Rusland, Indië, Saudi Arabië en Egypte, maar bij uitbreiding door heel de ‘Global South’. Dat is grofweg 85% van de wereldbevolking.
De Ramadan, de negende maand van de islamitische kalender, is ten einde. Wereldwijd vieren moslims Eid al-Fitr. De traditie wil dat binnen de Islamistische wereld lopende gevechten en oorlogsvoering worden stil gelegd tijdens de heilige maand. Die maand is nu voorbij.
VDL, Schmitz Cargobull en steeds minder Van Hool
De curatoren zeggen ervan overtuigd te zijn dat de overname door VDL en Schmitz Cargobull de beste oplossing is voor de tewerkstelling. “Schmitz Cargobull wil blijven produceren in Lier, en wil daar zelfs een nieuwe productiesite bouwen. En ook VDL is van plan om in Lier tewerkstelling te behouden.”
Dit faillissement maakt ons iets duidelijk. Net zoals de schrapping van 371 tijdelijke werkkrachten in de EV-fabriek van Audi in Vorst of de uitpuilende parkings met afgewerkte en half-afgewerkte EV’s. Wagens die moeilijker hun weg naar de klant vinden dan gehoopt.
De Nederlandse automobilist gaf in een survey te kennen terug te zullen grijpen naar thermische motoren (diesel, lpg of benzine) wanneer de fiscale gunstmaatregelen voor elektrische wagens niet langer opwegen tegen het ongemak, de kostprijs, de restwaarde en de stress van elektrisch rijden.
Van alle nieuwe wagens in de Europese Unie is nu 1 wagen op 10 full electric (10,9%). En dat is veel, maar voorlopig totaal onvoldoende om de gigantische investeringstrajecten te rechtvaardigen die de Europese autoconstructeurs hebben ingezet. Voorlopig verkopen zij iedere unit met verlies en alleen het vooruitzicht op substantieel grotere verkoopvolumes kan de rekening op termijn doen kloppen.
Marktanalisten zijn van mening dat de Europese constructeurs de strijd om de EV reeds hebben verloren. Het is duidelijk dat Europese constructeurs niet kunnen concurreren met de prijszetting van Chinese wagenconstructeurs. Chinese constructeurs krijgen staatsteun waar en wanneer dat nodig is. Maar essentiëler is de toegang tot grondstoffen. Peking beheerst en domineert de globale materiaalstroom van mineralen, grondstoffen, ertsen en rare earths. Van Afrikaanse mijnschacht, naar havendok, rederij, tot Chinese raffinaderij en de productie van het half-fabrikaten die in een nabij gelegen autofabriek worden geassembleerd tot elektrische wondertjes.
Want die Chinese wagens worden ook steeds beter, steeds Europeser en inzake gadgets, elektronische snufjes, toeters en belletjes overklassen ze de meeste Europese concurrenten. Maar de dooddoener is de prijs. Wie geen toegang heeft tot de meest essentiële grondstoffen, kan niet wedijveren met een staatsgeleide economie.
Hoe ziet de toekomst van de Europese automobiel er dan uit? Wellicht moeten we ons nu al realiseren dat 90% van alle elektrische wagens weldra en onvermijdelijk van Chinese makelij zullen zijn. Laat daarin een opportuniteit schuilen.
Wanneer we niet langer ‘ideologie’ hanteren als de maatstaf voor onze radicale en kapitaalvernietigende vergroeningswoede, maar in ruil terug grijpen naar gezond verstand, rendement, thermodynamica en échte hernieuwbaarheid,… dan bestaat de reële kans dat wij in Europa meer zinvolle en slimmere oplossingen uitwerken voor echte problemen.
Vindt u dit een interessante publicatie, dan kan u die waardering tonen met een ‘like’ of delen binnen uw eigen netwerk of vriendenkring.
Zoals steeds kan u reageren in de comments of per mail.