Langs de Kaap de Goede Hoop

Houthi's bedreigen de scheepvaart in de Golf van Aden. Na dagen van blokkade beslisten twee rederijen weer door het Suez-kanaal te varen. Dat was tot gisteren, toen schepen opnieuw werden bestookt.

Het blijft verbazen hoe weinig aandacht onze media besteden aan de situatie in Jemen. Alles wijst erop dat wij in West-Europa de gevolgen weldra zullen voelen. Daar waar het pijn doet. In onze portemonnee. Zoals de Israeli’s dat nu al enkele weken voelen wanneer schepen met olie, aardgas en containergoederen nog moeizaam doorheen het Suez kanaal varen. Wellicht is dat het moment waarop onze nieuwsbulletins net wat meer aandacht zullen schenken aan de ‘Arabian stand-off’ die zich vandaag afspeelt voor de kust van Jemen.

De Houthi’s vormen een fysieke dreiging voor de maritieme handelsroutes. Enkele dagen geleden werd de Maersk Hangzhou onder vuur genomen, een containerschip van de Deense rederij Maersk. De Jemenitische Houthi’s hebben blijkbaar afdoende wapentuig om schepen op zee te bestoken.

Daarmee wordt Iran plots betrokken partij. Het Shiitische Ansarallah regime heeft toegang tot performante raketsystemen. Goedgeleide projectielen met een ‘punch’. In die mate dat Amerikaanse strijdmachten ingrepen. In Washington en Langley noemt met het ‘Operation Prosperity Guardian’. Op 31 dec. 2023 namen Amerikaanse gevechtshelikopters twee Jemenitische bootjes onder vuur. Een vergelding en ontzetting met een ontradend karakter.

Militaire analisten wijzen er fijntjes op dat Amerikaanse vliegdekschepen ‘sitting ducks’ zijn wanneer ze worden geviseerd door een zwerm onderwater-drones of door de torpedo-systemen en anti-ship raketten die zich in het arsenaal van kleinere mogendheden bevinden. Landen als Iran, Turkije of Jemen.

Iedereen in de regio begrijpt dat de luchtdrones en kruisraketten waarover de Houthi’s nu beschikken, in staat zijn om alle Saudische olievelden, raffinaderijen, opslag en haventerminals uit bedrijf te nemen. Dat besef is nieuw. Het feit dat landen als Qatar, Bahrein, Verenigde Arabische Emiraten of Saudi Arabië zich niet langer kunnen veroorloven openlijk steun te bieden aan de Amerikaanse 5e vloot. De Amerikaanse vliegdekschepen in het Midden-Oosten zijn hiermee betekenisloos geworden en bieden geen enkele veiligheidsgarantie meer. Zo verliest Washington haar rol van politieagent in de regio en heeft het niet langer het geweldmonopolie.

Officieel viseren en bedreigen de Houthi-rebellen westerse rederijen die Israel steunen in haar klopjacht op Hamasstrijders. 99% van alle importgoederen bereiken Israel per schip en 40% daarvan via de Rode Zee, waar de Houthi’s voor eigen kust nu de wacht houden. Inmiddels volgen andere moslim-landen het voorbeeld van de Houthi’s en weigeren ook zij schepen die onder Israelische vlag varen.

Landen die de slachtpartij in Gaza blijven steunen worden gewaarschuwd. De Iraakse premier Mohammed Shia al-Sudani sprak al eerder duidelijke taal. En ook Teheran riep op tot een totaal olie- en gasembargo voor landen die Israel steunen. Een totale en zorgvuldig opgezette zeeblokkade van Israel, blijft een reële mogelijkheid. Hossein Salami, aanvoerder van de Iraanse Revolutionaire Wacht houdt rekening met een blokkade van de Middellandse Zee, de Straat van Gibraltar en andere waterwegen. Laat ons wel wezen… we hebben het hier alleen over de Straat van Bab al-Mandeb aan de Rode Zee en het Suez-kanaal. Al deze oorlogstaal en dreigementen laten een eventuele blokkade van de Straat van Hormuz nog helemaal buiten beschouwing.

Trouwe lezers van deze substack kunnen zich inmiddels een beeld vormen van de ontvlambaarheid van ons financieel stelsel wanneer dit soort van schermutselingen ontspoort en de olieprijs ver boven de $150 of $500 duwt. Dan is het een kwestie van uren vooraleer de $600.000 miljard aan derivaten exploderen, diep in het hart van het internationaal banksysteem.

De gespecialiseerde vakpers en maritieme bulletins omschrijven de situatie voor de kust van Jemen als volgt,

“De scheepvaartkosten stijgen, nu honderden containerschepen die normaal gesproken door de belangrijkste zeevaartader van de Rode Zee en het Suezkanaal varen, een andere route nemen na een groot aantal aanvallen van door Iran gesteunde Houthi-militanten.”

“De helft van de containervloot die regelmatig door de Rode Zee en het Suezkanaal vaart, mijdt de route nu vanwege de dreiging van aanvallen, volgens nieuwe gegevens uit de sector. Uit de gegevens van Flexport Inc. blijkt dat 299 schepen met een gezamenlijke capaciteit van 4,3 miljoen containers van koers zijn veranderd of van plan zijn van koers te veranderen. Dat is ongeveer het dubbele van een week geleden en komt overeen met ongeveer 18% van de wereldwijde capaciteit. Omgeleide reizen zijn duurder en kunnen leiden tot hogere prijzen voor consumenten voor alles van sneakers tot voedsel tot olie als de langere reizen aanhouden.”

“In combinatie met verstoringen bij een door droogte geteisterd Panamakanaal op het westelijk halfrond, vormt de stijging van de tarieven voor de koopvaardij een bron voor toekomstige inflatie”

- American Journal of Transportation, Dec. 30th 2023

Niet alleen containerschepen en olietankers varen langs de kust van Jemen. Ook voor de internationale en intercontinentale datacommunicatie is Jemen een knooppunt. In diezelfde Golf van Aden, daar liggen onze datasnelwegen op de zeebodem, net buiten Jemenitische wateren.

Op 24 december 2023 deelde een Telegram-kanaal (gelieerd aan de door Iran gesteunde Ansar Allah-beweging in Jemen, a.k.a. de Houthi's) een kaart van netwerken van onderzeese communicatiekabels in de Middellandse Zee, de Rode Zee, de Arabische Zee en de Perzische Golf. De kaart ging vergezeld van een impliciete bedreiging: "Er zijn kaarten van internationale datakabels die alle regio's van de wereld via de zee met elkaar verbinden.”

40% van alle maritieme cargo zijn ‘brandstoffen’ : steenkool, aardgas of aardolie. En 14% van die maritieme wereldhandel, die vaart door het Suez-kanaal. De verzekeringspremies zijn inmiddels behoorlijk opgelopen. Die zijn nu zo hoog, dat het loont om rond de Zuid-Afrikaanse kaap de varen. Dat zijn jawel 8.000 kilometers extra, maar dan zonder de stress en zonder risico. En dat mag wat kosten. Enkele weken langer onderweg aan $80.000 per dag en $40.000 per dag extra aan bunkerfuel…. Tja die meerkost wordt doorgerekend. En het is altijd de eindgebruiker die alles betaalt.

Op die zuidelijke route langs de kaap van Afrika, daar ligt een BRICS-land. Zuid-Afrika, dat hiermee een doorvoerhaven of geliefkoosde tussenstop kan worden door vaarroutes van en naar Zuid-Amerika, een continent rijk aan olie, gas en minerale grondstoffen. Een continent in volle ontwikkeling. Net zoals Afrika zelf.

Ansarallah, die Jemenitische rebellenbeweging, mag het bloedbad in Palestina dan wel wraken en de eigen verzetsacties als een heilige plicht rechtvaardigen,… het mag voor iedereen inmiddels glashelder zijn dat de Houthi’s rugdekking krijgen van de BRICS en BRICS+ landen. Zonder de steun en garanties van zowel Rusland, China, Iran, Verenigde Arabische Emiraten, Maleisië en Saudi Arabië zou deze verzetsdaad louter symbolisch en snel verijdeld zijn geweest. En dat is duidelijk niet het geval.

De BRICS, met Rusland en China op kop, her-kneden het landschap waarin Washington hen niet langer een pistool tegen het hoofd kan houden. Hoe? Door nieuwe handelsroutes los te koppelen van de Thalassacratie waarin Washington heer en meester is. Daarmee laten rederijen het Suez-kanaal voorgoed links liggen en opteren ze voor drie alternatieve routes,

1. De rondvaart langs de Kaap de Goede Hoop.

2. De noordelijke poolroute. Met nucleaire ijsbrekers kan de noordelijke poolroute ijsvrij gemaakt worden en besparen rederijen 5000 km op de trip van Shanghai naar Bremen, Hamburg, Antwerpen of Rotterdam.

3. De BRI/SCO transcontinentale spoorlijn over Russisch grondgebied die verder wordt uitgebouwd en waarop alle aangrenzende landen en economieën zich kunnen aankoppelen.

Afsluitend

Rusland was altijd al Europa’s voornaamste leverancier van olie en gas. Die strategische en cruciale handelspartner is sedert het grensconflict in Oekraïne afgesneden van de Europese economie. De cijfers zijn eenvoudig (fig hieronder). Haalt men het Russische aardgas uit de wereldhandel, dan kunnen de overige exporteurs die tekorten niet opvangen om aan de behoeften van zowel China als de EU te voldoen.

China heeft de voorbije tien jaar langlopende contracten gesloten met alle aardgasproducenten en heeft daarmee haar energietoevoer verzekerd. De EU niet. Hierdoor is de EU nu meer dan ooit overgeleverd aan de woekerprijzen die de V.S. en een handvol andere exporteurs aanrekenen voor noodleveringen.

Washington mag dan wel tijdelijk fortuinen verdienen aan de energiearmoede waarin het Europa heeft geduwd, de kans is echter reëel dat de alternatieven die China en Rusland aanbieden zo aanlokkelijk zijn, dat ze eeuwenoude handelsroutes definitief in een andere plooi leggen.

---

Bij deze wens ik alle lezers en abonnees een voorspoedig en kerngezond 2024.

Vindt u dit een interessante publicatie, dan kan u die waardering tonen met een ‘like’ of delen binnen uw eigen netwerk. Zoals steeds kan u reageren in de comments.

---