Hoe 2023 het jaar van de BRICS-landen wordt

De economische sancties tegen Rusland zorgen niet alleen voor een breuk tussen het westen en de BRICS-landen, ze hebben tevens een ontradend effect voor alle andere landen met BRICS-ambities.

Er werd verleden jaar beduidend meer goud en zilver verhandeld dan ooit tevoren. Goud en zilver presteerden in 2022 ook beter dan aandelen, obligaties, vastgoed en crypto. Uitgedrukt in dollars, bleef de goudprijs nagenoeg onveranderd. Wie daarentegen goud in euro’s kocht, die betaalde 5,8% meer. Uitgedrukt in Engelse ponden moest men 11,8% opleggen voor een ounce. Meer dan de stabiliteit van goud, toont dit hoe de dollar aan kracht en zekerheid won.

Het momentum dat goud en zilver afgelopen jaar vertoonden, is deels te wijten aan centrale banken. Zij kochten in 2022 meer goud en zilver aan de ooit tevoren. Twee voorbeelden. De Turkse centrale bank kocht 225 ton goud in 2022. Dat is 8x meer dan het jaar voorheen. De Indische centrale bank kocht in 2022 zomaar even 30% van de wereldwijde jaarproductie aan zilver. En ook tal van andere centrale banken hebben voelbaar meer fysiek edelmetaal op hun boeken gezet. Dat laat zich voelen in de centrales die goud en zilver in bewaring nemen, verhandelen en uitleveren. Hun voorraden zijn doorheen 2022 voelbaar gedaald. Nooit verkocht de Comex zoveel goud als in 2022, en hetzelfde geldt voor LME. We zien dezelfde trend voor de 6 belangrijkste edelmetalen die worden verhandeld op de ‘London Metals Exchange’.

Grote spelers zoals China, Indië of Rusland zijn duidelijk aan het hamsteren geslagen en kopen in grote getalen zowel edelmetalen als industriële metalen zoals nikkel, koper, magnesium, etc… Nooit eerder werd er zoveel méér zilver verkocht dan wat slechts op jaarbasis kan worden gemijnd en gemunt.

De prijsratio tussen goud en zilver bedraagt momenteel weer 67:1 en dit voor een extractieratio en mijnbouwratio die nog steeds en onveranderlijk 7:1 bedraagt. Uitgevlakt over de afgelopen 200 jaar bedroeg die ratio gemiddeld 43:1. Kortom, de actuele onderwaardering van zilver stemt tot nadenken. Telkens wanneer die verhouding kortstondig van 43:1 naar 92:1 is gesprongen (zoals dit in 2022 ook weer gebeurde…), zagen we daarop volgend een forse, een haast spastische neerwaartse overcorrectie. Zulke sprongen en correcties zagen we reeds viermaal gebeuren sinds het jaar 2000. Die overcorrectie kan ditmaal nog heviger zijn dan gewoonlijk vanwege de lage voorraden en de beperkte extractie en recyclage.

De grote volumes die Indië en China kopen, tonen aan waar de BRICS landen naartoe werken. Zij ontkoppelen zich steeds meer van de dollar. De dollar was voor kleine en kwetsbare economieën steeds Amerika’s meest gevreesde wapen. Maar die kleine economieën zijn groot geworden en dus varen ze meer en meer een eigen koers.

Washington heeft zichzelf lelijk in de voet geschoten door Moskou uit het SWIFT-systeem te duwen en door Russische tegoeden, deviezen en activa verbeurd te verklaren. Wat moeten landen als Iran, Venezuela of Zuid-Àfrika hiervan denken? Hun conclusie is duidelijk en eenvoudig, nl,

“Wie bij de Biden-administratie op een slecht blaadje terecht komt,
die dreigt te worden geruïneerd en uitgesloten van internationale handel.”

En dat dat risico willen landen als Brazilië, China, Indië en Indonesië niet langer willen lopen. Ze nemen hun voorzorgen door zich preventief te ontkoppelen van die Amerikaanse wurggreep. Hoe doen ze dat? Zo bijvoorbeeld… op de laatste dag van 2022 kondigde de Russische minister van financiën - Anton Siluanov, aan dat het voortaan 60% van het Russische ‘National Wealth Fund’ in Chinese Yuan zal aanhouden en 40% in fysiek goud. Tegelijk liquideerde het fonds al haar Yen- en Pond gedenomineerde tegoeden tot nul. Het fonds wordt conservatief op zo’n $180 miljard begroot.

Maar wil je echt een breuk veroorzaken, dan moet je vooral doen wat de EU afgelopen week uithaalde. Niet alleen confisqueerde de EU sinds februari 2022 alle Russische fondsen, tegoeden en bezittingen, het besloot deze tegoeden te zullen toekennen voor de wederopbouw van Oekraïne. Meteen het signaal voor alle BRICS-landen om ook de Euro voorgoed de rug toe te keren. Want wat de EU bereid is met Rusland uit te halen, kan net zo goed andere landen ten beurt vallen. En dat is een risico dat ze niet langer willen lopen. Kortom, zowat iedere westerse strafmaatregel en sanctie die tot doel had Rusland te raken waar het pijn doet, is mislukt en contraproductief gebleken. De geest is voorgoed uit de fles, het vertrouwen is volledig zoek en het krediet van het westen is op. Het gevolg,… het heeft alle andere BRICS-landen de ogen geopend en aangezet tot actie.

Maar ook tal van landen die voorlopig nog geen deel uitmaken van de BRICS, staan te popelen om aan te sluiten. Wellicht kijken we weldra naar een BRICS+ opstelling. Al deze groeilanden, met al hun ambities, voelen aan dat hun welvaart, groei, belangen én prestige meer gegarandeerd is door dit nieuw economisch en geopolitiek samenwerkingsverband. BRICS geeft deze landen het idee dat ze voortaan en voor het eerst als evenwaardige gesprekspartner mogen aanschuiven aan ‘de grote mensentafel’, terwijl ze tot voor kort nog gratis stonden af te wassen in een broeierige driesterren keuken.

Rusland, Venezuela en Iran zijn samen goed voor zowat 40% van ’s werelds oliereserves. Exporteren zij naar China, dan verhandelen zij reeds geruimde tijd hun ruwe olie in RMB of in de petro-Yuan en beide valuta zijn inruilbaar voor fysiek goud op de Shanghai Gold Exchange. Saudi Arabië, goed voor ruim 25% van alle oliereserves ter wereld, doet exact hetzelfde. Deze vier zijn dan ook OPEC-landen. Daarom zorgde idee dat uit Indonesië weerklonk voor commotie. Niet dat u of ik er iets van hoorden in de main stream media. Jakarta opperde het idee om een gelijkaardig kartel op te zetten. Het voorstel was gericht aan alle producenten en exporteurs van mineralen en grondstoffen die gebruikt worden in de productie van batterijen. Dat is even schrikken, aangezien zowat alle mijnbouw voor deze waardevolle aardmetalen plaats vindt in landen waar ofwel China, dan wel OPEC-landen een stevige voet tussen de deur hebben. De kans is dus niet onbestaande dat naast aardolie, ook de prijs voor deze ‘rare earths’ en essentiële grondstoffen op de wereldmarkt zal worden beheerd en bepaald door een kartel waar noch de Verenigde Staten, noch Europese landen deel van uitmaken. Ziet u de bui al hangen?

Het tijdperk van de dollar en van de petrodollar lijkt overduidelijk ten einde. We komen in een petroyuan-realiteit terecht met een BRICS-munt. Een munt die niet gedekt is door schuld of een mandaat tot taxatie, maar gedekt door commodities, door harde, tastbare grondstoffen. 2023 wordt het jaar waarin deze ideeën voor het eerst echt vorm krijgen.

En tot slot. Heeft u dat fragment ook gezien? De bankdirecteuren van de FDIC (Federal Deposit Insurance Corporation) die in een slechtverlichte en rokerige board room zitten te brainstormen? Over hoe te communiceren over de onafwendbare problemen binnen de sector? De ene oppert dat het gewone volk beter niet kan worden verteld wat op til is. Een andere stelt voor alleen institutionele spelers in te lichten over het nakende onheil. Gezien? U vindt het zeker online. ‘All is not well’, in Bankenland. Onze westerse grootbanken zijn lelijk blootgesteld en gevaarlijk ondergekapitaliseerd. Stijgende rentevoeten en inflatie vreten aan hun winstmarges en verdienmodel. Liever dan hypotheken en autoleningen uit te schrijven aan main street klanten, stappen ze in reverse-repo transacties met centrale banken. Dat signaal is duidelijk. Grootbanken hebben duidelijk geen enkel vertrouwen meer in de terug-betaalcapaciteit van hun main street klanten of in de kredietwaardigheid van de middenklasse.

Wat zegt het over de ware situatie, wanneer banken niet langer toegeven aan hun inhaligheid en nog liever genoegen nemen met de veel lagere winstmarges uit transacties met institutionele spelers op extreem korte termijn?