$28 miljard aan nagelnieuwe BRICS-obligaties

Het bedrag is verwaarloosbaar en haast symbolisch, maar het principe is nieuw. De BRICS en hun New Development Bank brengen voor het eerst obligaties uit, gedenomineerd in de eigen munten.

Deze publicatie gaat niet over $28 miljard aan BRICS-obligaties. Deze publicatie gaat over methodologie, over het spelsysteem, hoe spelers winst en verlies definiëren, over geduld en over ‘Traagheid’.

De BRICS-meeting in Johannesburg van eind augustus zal worden herinnerd om twee redenen. (1.) Voor het eerst traden nieuwe lidstaten toe tot dit verbond. Die nieuwe landen waren goed gekozen. De keuze getuigde van onderling vertrouwen en een engagement voor economische integratie die gestoeld is op handel in plaats van conflict. Maar meer dan die nieuwe leden zal de Johannesburg-meeting worden herinnerd om (2.) het totale gebrek aan sensatie en wereldschokkende verklaringen.

Het werd iedereen toen duidelijk dat deze nieuwe handelszone zichzelf de tijd zou gunnen organisch te groeien. En de groei van dat samenwerkingsverband zou traag, gestaag, doordacht en structureel zijn. Die observatie klopt nog steeds en lijkt een constante te gaan worden. De BRICS hebben geen haast. Ze gaan methodisch tewerk.

Velen onder ons meenden dat de BRICS spoedig met een eigen handelsmunt zou komen, gedekt door goud en grondstoffen. Velen onder ons meenden dat het onttronen van de dollar als de wereldreservemunt een conditio sine qua non was voor de ‘ont-dollar-ing’ of ‘de-dollar-isatie’ van de wereldhandel. Velen onder ons geloven nog steeds dat het omstoten van de dollar een basisvoorwaarde is voor het voortbestaan van de BRICS, of een onderdeel is van hun beginselverklaring tot samenwerking en integratie. Het mag inmiddels voor iedereen duidelijk zijn dat dit niet het geval is.

Wie de voorbije jaren goed heeft opgelet, degelijke bronnen consulteert en tussen de lijnen leest, die ziet hoe Peking, Moskou, Riad, Caïro of New Delhi geen aanval inzetten op de dollar. Integendeel. Ze leggen de dollar geen strobreed in de weg, maar komen tegelijk met een robuust alternatief voor een historische handelsmunt die gepokt, gemazeld en gecontamineerd is. Een reservemunt moet ‘diepte’ hebben om de wereldhandel van bankkredieten te voorzien. Daarmee wordt het risico verlegd. De crediteur wentelt het risico af op de kracht van die veilige wereldreservemunt. Maar wat wanneer die bewuste reservemunt nu zelf het icoon of de avatar wordt voor inherente onbetrouwbaarheid en risico?

‘Cluster Fuck’ is een heerlijk woord en een handige vorm van schuttingtaal voor gemanierde mensen. Het is exact waarin het westen zichzelf heeft gewrongen.

In Argentinië voltrekt zich een libertair proefproject, God damned! In het gebied tussen de River en de Sea worden 300.000 woningen gesloopt in wat The Washington Post als ‘stadsvernieuwing’ omschrijft. De verstrooide kapitein van de ‘Ever Given’ volgt nu mediatraining bij de Houthi-rebellen. Democratische kiezers registreren zich massaal als ‘republikein’ om samen met Nikki Haley ‘erger te voorkomen’. In Davos maken wereldleiders ons warm voor de levering van nucleaire wapens aan de Baltische staten. Myocarditis blijkt nu het gevolg te zijn van een virus. In 2024 houden 67 landen interne verkiezingen. Wellicht wordt skiën in al deze landen afgeraden. En tot slot blijkt biologisch tuinieren nu schadelijker voor het klimaat dan industrieel bereide maaltijden uit de supermarkt. Ja, zo ligt het ganzenbord erbij.

“Volwassenheid is de ernst terug vinden die je als kind bij het spelen had”
- Friedrich Nietzsche, Die fröhliche Wissenschaft, 1882

Om de psyche van Washington, Moskou, de Europese Unie of China te vatten, loont het om het spelsysteem te begrijpen waarmee onze wereldleiders als kind zijn grootgebracht.

In Europa spelen wij schaak en geen ander Europees land bracht meer grootmeesters voort dan Rusland. Schaak vertegenwoordigt een conflictmodel waarbij de koning moet worden onttroond, uitgeschakeld, onthoofd. Alle stukken hebben een eigen functie en hiërarchische positie. Spelbewegingen lijken slechts betekenisloze voorbereidingen waarmee de speler het slagveld traag maar zeker naar zijn hand zet. Het einddoel is een zet die uit het niets lijkt te komen, waarbij de minutieus opgezette hinderlaag plots duidelijk wordt en het staatshoofd met één enkele meesterzet van de troon wordt gestoten. Winst en verlies worden bepaald door het opjagen, isoleren en omleggen van het staatshoofd.

In China speelt men Go of Weiqi (围棋). Wéi betekent zoveel als omsingel, rand of grensgebied. Qí betekent spel. Iedere speler legt om beurt een steentje van de eigen kleur op het bord. Traag maar zeker, steentje na steentje, deinen twee kleuren verder uit. Het doel is een zo groot mogelijk aaneengesloten gebied te verwerven door het afsnijden of omsingelen van de tegenstander. Wie wil, mag een zet overslaan en passen is toegestaan. Wanneer geen enkele spelbeweging meer mogelijk is, komt het spel ten einde en wordt de terreinwinst opgemeten. Wie het grootste gebied heeft verworven, die wint het spel.

In Washington speelt men geen schaak of go, maar wel monopoly. Waardeloze briefjes stellen echt geld voor, waarbij dobbelstenen de spelers door een hindernissen-parcours van schuldeisers sturen. Ronde na ronde wordt er steeds meer geld in omloop gebracht. Wie pech heeft, gaat naar de gevangenis. Verticale integratie wordt beloond met woekerwinsten. Openbare nutsbedrijven worden verkocht aan de meest biedende. Eigendommen mogen geruild worden of dienen als onderpand voor het tijdelijk afwenden van het faillissement. Het spel komt ten einde wanneer alle andere spelers failliet zijn en het gewetenloze ettertje van de familie zijn of haar ware gelaat heeft getoond.

Waarom deze allegorie? Om erop te wijzen wie welk spel speelt, en hoe. En om erop te wijzen hoe China in alle rust - en schijnbaar afzijdig, toekijkt hoe Washington alle fouten begaat. Tegelijk ruïneert Europa zichzelf als onbetaalde huurling in een imaginair conflictmodel. Dat noemt men ‘slapend rijk worden’. Daarom trekt het Grote Geld zich traag maar zeker terug uit Europa.

China en de BRICS kijken vol ongeloof toe hoe Washington haar eigen wereld zélf los koppelt van de dollar. Herinnert u zich deze 3 argumenten, die minder dan een jaar geleden nog bijzonder relevant en valide waren?

1. Er is gewoon geen enkel alternatief voor de dollar.

2. Geen enkele handelaar is bereid het valutarisico van de Renminbi, Rubel, Rupee, Rand of Real op zich te nemen.

3. De BRICS-landen hebben geen munt waarmee het de wereldhandel financiert
   door het verstrekken van bank kredieten.

Dat waren toen goede argumenten. Omdat die argumenten de toenmalige situatie perfect weergaven. Wij zijn nu minder dan een jaar verder. Volg even mee :

De $28 miljard aan obligaties die de New Ddevelopment Bank nu uitgeeft, stimuleert rechtstreeks het gebruik van locale munten zoals de Filipijnse Peso of de Uruguayaanse Peso en schroeft traag maar zeker de behoefte aan dollars terug. Ook voor kleine landen en kleine munten is het aankopen van dollars is niet langer noodzakelijk om deel te nemen aan de wereldhandel.

Hoofd en voorzitster van de NDB, Dilma Rousseff, gaf te kennen dat de New Development Bank voortaan niet alleen gelden zal ontlenen in Chinese Renminbi, maar ook in Zuid-Afrikaanse Rand, Indische Rupee en Braziliaanse Real.

Voorheen ontleende de NDB reeds $33 miljard voor infrastructuurwerken in Bangladesh, Egypte, UAE, lang voordat deze laatsten toetraden tot het geopolitieke handelsgezelschap.

Ruim 15 nieuwe landen worden voorbereid om toe te treden tot de New Development Bank waarmee ook die ontwikkelende landen fondsen kunnen bekomen waarmee infrastructuurwerken worden gefinancierd. Waarom wint de NDB terrein ten koste van het IMF? Simpel… de intrestvoeten die de NDBank aanbiedt zijn gunstiger. Bovendien zijn de ontleende gelden vrij van gevreesde wisselkoersfluctuaties.

Lokale munten zijn geen alternatieven voor de dollar als munt, maar alternatieven voor een systeem. Al die tijd was het (dollar)systeem unipolair en wordt nu vervangen door een multipolair systeem.

Dit zijn naar goeie BRICS-traditie geen wereldschokkende omwentelingen. Het zijn kleine steentjes op een Go-bord of een losse pion die vooruit wordt geschoven.

Afsluitend in Traagheid

De actuele situatie doet verdacht denken aan het magisch realisme dat Johan Daisne weergeeft in zijn ‘De Trein der Traagheid’. De traagheid waarmee de trein naar zijn eindhalte schrijdt, weerspiegelt de langzame ontwikkeling van Victor Van Hoogenbemt, terwijl hij geconfronteerd wordt met existentiële vragen en innerlijke conflicten. De Traagheid staat symbool voor de langzame evolutie van het bewustzijn. De traagheid verwijst naar de trage maar gestage veranderingen in de maatschappij, politiek en economie. Het suggereert dat belangrijke verschuivingen tijd nodig hebben om zich te manifesteren. Traagheid is de complexiteit van tijd en hoe gebeurtenissen zich in een langzaam tempo kunnen ontvouwen, vooral wanneer we proberen de diepere lagen van de wereld om ons heen te begrijpen. De Traagheid nodigt uit tot overdenkingen over de aard van verandering en de relatieve snelheid waarmee we ons bewegen door die complexiteit.

Vindt u dit een interessante publicatie, dan kan u die waardering tonen met een ‘like’ of delen binnen uw eigen netwerk. Zoals steeds kan u reageren in de comments.

---

Tip :

Wie dit weekend niets te doen heeft, die had net zo goed een ticket kunnen kopen voor de Safecapital wintermeeting in Eindhoven. Brecht Arnaert, CEO van Safecapital (voorheen Macrotrends) heeft een bijzondere selectie aan Nederlandse sprekers samengesteld waaronder Ad Flipse, Diederik Schmull, Willem Middelkoop en prof Lex Hoogduin.

Met deze rist aan sprekers wordt meteen ook het thema van het dagprogramma duidelijk : het zal gaan over monetarisme, geldmarkten, obligatiemarkten, de positie van de dollar tegenover de BRICS, de plaats van de Euro, Pond en Yen, grondstoffen,… Tegen de achtergond van deze thema’s wordt de delicate relatie weergegeven tussen finance en economische wetenschap.